بررسی وضعیت آلودگی سرب وکادمیوم درنمونه شیرهای خام و برخی فرآورده‬ های لبنی استان همدان طی سال‬های 1393- 1392

زمینه و هدف: با توجه به آنکه شیر و فرآورده‌های آن در بسیاری از نقاط جهان بخش مهمی از رژیم غذایی انسان را تشکیل میدهند، بنابراین باید اقدامات موثری در راستای بهبود و افزایش تولید شیر، کیفیت ترکیبات و کیفیت بهداشت شیر و به حداقل رساندن مقدار آلاینده ها در آن صورت گیرد. این مطالعه با هدف تعیین غلظت فلزات سنگین سرب و کادمیوم در شیر و برخی فراروده های لبنی عرضه شده در شهر همدان و مقایسه آن ها با مقادیر استانداردهای جهانی انجام شد. روش کار: در این مطالعه توصیفی مقطعی، طی سال­های 93-1392، تعداد 190 نمونه شامل شیر خام گاو، گوسفند و بز و محصولات ماست و پنیر سفید حاصل از شیر گاو تولید شده بوسیله مراکز تولید محصولات لبنی از شهرستانهای استان همدان جمعآوری و از نظر باقیمانده فلزات سرب و کادمیوم با استفاده روش طیف نگار جذب اتمی شعله مورد آزمایش قرار گرفتند. یافته ها: در این بررسی، میانگین باقیمانده سرب در هیچ یک از نمونه ها بالاتر از حد مجاز نبوده و تمامی نمونه ها از نظر باقیمانده کادمیوم نیز در محدوده مجاز قرار داشتند. در بین فراورده های لبنی مورد مطالعه، پنیر سفید (ppm 325/0) و ماست ( ppm136/0) به ترتیب حداکثر و حداقل میانگین سرب را دارا بودند. همچنین بالاترین میانگین سرب و کادمیوم اندازه گیری شده در نمونه های شیر خام مربوط به شیر بز (به ترتیب ppm223/0 و ppm 006/0) بود. نتیجه گیری: با مقایسه مقدار باقیمانده سرب و کادمیوم در نمونه های مورد مطالعه با استاندارد کدکس 2000، میانگین عناصر مورد مطالعه در نمونه ها، پایین تر از حد مجاز بدست آمد. بنابراین تمامی نمونه ها از نظر کادمیوم در محدوده مجاز قرار داشتند.